Je hebt het vast wel eens gehad..
-
-
- Iemand in je team vertelt over een lastige casus en vraagt hulp…
- Degene die je begeleidt klaagt en klaagt en daar wordt de situatie niet beter van….
- Je hebt héle goede redenen om het voor je gesprekspartner anders te willen, want het gaat het zo ècht mis…
-
Dit zijn situaties waarin we vaak het risico lopen om in ons gesprek verbaal geweld in de strijd te gooien.
En de Oplossingsgerichte aanpak is richtinggevend en doelgericht, maar wel geweldloos! Hoe balanceren we hierin?
Voorbeelden van verbaal geweld
Hieronder vind je een aantal alledaagse voorbeelden van wat vaak zomaar uit onze mond rolt.
De vertaling van de gedachte achter de uitspraak òf hoe het per ongeluk over KAN komen, staat er achter.
Lekker ongenuanceerd en overdreven, dat mag wel even hè? 😉
- ‘Wat jij (misschien) kunt doen is …’ = Ik weet het direct al beter dan jij wat er moet gebeuren / Als je mijn advies volgt is dit wèl gauw opgelost.
- ‘Waarom heb je dat zo gedaan?’ = Ik vind het niet slim wat je gedaan hebt / Waarom heb je dat in vredesnaam gedaan?! / Ik zou het anders doen.
- ‘Heb je ook […] gedaan?’ = Ik zie direct welke stap je niet mag overslaan maar ik denk dat jij hem hebt overgeslagen.
- ‘Heb je ook gedacht aan […]’ = Ik denk hier nu al meteen aan dus doe deze casus beter dan jij.
- ‘Als je dit nu niet doet, gaat het helemaal mis met […]’ = Ik zie de dreiging die jij blijkbaar niet goed snapt.
- ‘Dacht je dan dat het op die manier goed zou komen?’ = Naïef van je dat je dit verkeerd hebt ingeschat!
- ‘En wat gebeurde er toen dan?’ = Je moet mij vertellen wat er mis ging zodat IK een goede inschatting kan maken van wat er moet gebeuren
- ‘Ja, het is een rot situatie maar wat ga je er nu aan doen?’ = Je moet gewoon niet zo blijven hangen in dat geklaag maar in àctie komen!
Door onze formuleringen te verzachten of er een vraag van te maken denken we de ander ruimte te geven en te respecteren.
Maar als we zien hoe deze kunnen overkomen bij de ander, hoe ‘empowerend’ zijn onze vragen dan?…
En misschien hebben we een briljant plan voor de ander, maar hoe effectief is het èn hoeveel schade berokkenen we, als we dit de ander onder de neus wrijven?
Natuurlijk is het zo dat ‘de toon waarop’ heel veel uitmaakt in al deze gevallen.
Maar onze woordkeuze ook en die is anders als we Oplossingsgericht werken. Onder andere:
– stel open vragen
– vraag naar wat de ander wil of wat al werkt, of we geven erkenning
– geen ‘maar’ (eventueel wel ‘en’)
Enne… Oplossingsgericht werken is overigens niet voor watjes 😉 want het is dan wel geweldloos, maar met zijn vragen ook behóórlijk sturend. We werken nadrukkelijk verder met wat de ander wil en wat er al werkt, en laten andere informatie bewust liggen.
Oplossingsgerichte tips
Wat zijn nu de praktische tips voor situaties waarin verbaal geweld in ons opkomt?
Waarin we voelen dat we de ander eigenlijk graag een beetje zouden willen ‘pushen’?
1. Vergis je niet in je bijdrage als je ‘alleen’ luistert
Dit is zo’n moment waarop ik het jammer vind dat Oplossingsgericht werken ‘Oplossingsgericht’ heet. In veel ‘verbaal geweld’ situaties is het namelijk zo dat we – juist vanuit betrokkenheid – misschien iets te graag tot een oplossing of actieplan komen in onze gesprekken. Terwijl ‘alleen luisteren’ soms ook zoveel waarde heeft voor de ander.
Als we zèlf in een lastige situatie zitten en iemand anders ons verhaal hebben kunnen vertellen – en die luistert echt en is begripvol – dan komen we vaak los uit de groef waar we met ons denken in zitten. We kunnen weer vérder denken.
Vertrouw er op dat als je naar diegene die je begeleidt hebt geluisterd, je dit proces een zetje hebt gegeven. En zo niet, dan ben je op z’n minst er ècht voor de ander geweest ‘van mens tot mens’.
2. Erkenning, erkenning, erkenning…. Bákken met erkenning (Fredrike Bannink)
Vaak komt verbaal geweld voort uit onze betrokkenheid. We vinden het zo erg dat iets niet goed gaat of we maken ons zoveel zorgen over de ander. We gunnen de ander dat een lastige situatie wordt opgelost.
Die betrokkenheid kunnen we onder andere inzetten om kwalitatief heel goede erkenning te geven. De juiste erkenning geven – niet te overdreven of te coacherig – is soms nog een hele kunst. Voel je je betrokkenheid, zet deze dan in om je hierin nog verder te ontwikkelen en ‘rake’ erkenning te geven aan de ander.
NB : lees eventueel nog dit blog over erkenning, ook over het geval waarin dat moeilijk is op te brengen.
3. Stel Oplossingsgerichte vragen
Zet je betrokkenheid en intelligentie in om niet zelf de briljante oplossing te bedenken, maar een kneitergoede Oplossingsgerichte vraag te stellen. Sluit goed aan en vraag naar wat de ander wil en wat er al werkt. Een paar voorbeeldvragen:
· Nou… er speelt dus heel erg veel… Wat zou ons gesprek vandaag voor jou daarin zinvol maken?
· Gegeven dit alles… wat zou je nu dan willen bereiken?
· Waar hoop je nu op?
· Lastige situatie waar je mee te maken hebt… vind je het goed als ik wat vragen stel om beter met je mee te kunnen denken?
· Je hebt al eerder met dit soort hele lastige situaties te maken gehad… wat heeft toen voor jou gewerkt om daar je weg in te vinden?
4. Dit is allemaal leuk en aardig maar moet het ècht anders en diegene lijkt dat niet te zien?
Lees de praktische tips om dat effectief en Oplossingsgericht aan te pakken in (met name het laatste deel van) dit blog: hoe krijg je een ander in beweging
Veel succes!
