Je organisatie wil dat je een formulier invult dat probleemgericht is. Of in een gesprek met je student wil je op een moment níet de coach zijn, maar gewoon docent. Of je praat met je cliënt en merkt dat je even inhoudelijk het voortouw moet nemen over hoe het nu verder moet. Er zijn zo van die momenten dat je kunt denken… moet dit nou eigenlijk Oplossingsgericht?!
Daar kunnen we kort over zijn: NEE! Ehm…. Nou… eigenlijk JA!.….
Nou já zeg…. lekker dúidelijk Solvitas! 😉
Ik zal het uitleggen….
1. Coachen hoeft sowieso niet altijd
Wat we allereerst bedoelen: je hoeft sowieso niet altijd Oplossingsgericht te coachen.
Coachen is een ander helpen zijn eigen doelen te bereiken, met zijn eigen oplossingen.
Stel dat je een coach of therapeut bent, en je cliënten komen alleen bij jou voor coaching en verder maak je geen deel uit van hun leven c.q. systeem. Je bent als het ware een losstaande persoon in een kamertje, waar de cliënt af en toe langskomt.
Ben jij als die coach of therapeut overtuigd van de waarde van de Oplossingsgerichte aanpak, dan kun je als je wilt het vollédige gesprek Oplossingsgericht coachen; je helpt de ander met zijn eigen doelen en zijn eigen oplossingen. Punt.
Maar bijna al onze deelnemers zitten in een andersoortige situatie. Zij zijn bijvoorbeeld sociaal werker, studentbegeleider, docent, jongerencoach, adviseur of leidinggevende.
Zij hebben dus niet alleen een verantwoordelijkheid om de ander zo goed mogelijk te helpen; zij hebben ook een verantwoordelijkheid naar hun organisatie. En vanuit hun professionele rol hebben ze zelf óók een opdracht in de gesprekken die ze voeren.
Bovendien maken zij deel uit van de omgeving van hun gesprekspartners en hebben daar dus ook invloed op. Zij zijn als het ware onderdeel van hun systeem. Dat maakt de zaak een beetje anders.
2. Je kunt ook Oplossingsgericht adviseren, beïnvloeden, sturen of instrueren.
In onze trainingen vinden deelnemers het daarom heel helpend om te leren hoe je – vanuit een Oplossingsgericht denkkader en basishouding – ook kunt adviseren, beïnvloeden, sturen of instrueren.
Wij werken dan met onze zelfontwikkelde Solvitas Mandaatmeter.
Die gaat van links (er is nog geen veranderdoel), naar midden (mijn gesprekspartner heeft een veranderdoel) naar rechts (ík heb zélf een veranderdoel). In totaal bevat de mandaatmeter 7 vakjes, met elk zijn Oplossingsgerichte interventies.
Het begint vaak met je bewust te zijn of je zelf een doel hebt of niet. Ervaar je weerstand? Dan heb je waarschijnlijk zelf een veranderdoel. Ervaar je frustratie? Ga dan niet net doen alsof je de ander kunt coachen, maar sta stil bij je eigen veranderdoel en kies een andere interventie (beïnvloeden, sturen of instrueren). Tenminste… als je daar het mandaat voor hebt.
Coachen = een ander helpen zijn eigen doelen te bereiken, met zijn eigen oplossingen.
Adviseren = een ander helpen zijn eigen doelen te bereiken, maar hierbij help je met kennis of oplossingen.
Beinvloeden, sturen en instrueren = je werkt (op dat moment) vooral vanuit jouw eigen doel (wat in jouw ogen mogelijk óók van belang is voor je gesprekspartner zelf).
Dus: er zijn méér smaken dan alleen Oplossingsgericht coachen!
En ook als je zèlf een doel hebt, kun je dit Oplossingsgericht aanvliegen.
NB : We moeten eerlijk zeggen… dit vinden wij bij Solvitas. Maar in de internationale Oplossingsgerichte gemeenschap is dit zéker geen gemeengoed!
3. In goede (werk)relaties heb je vaak al een zeker mandaat
Goed om hierbij te vermelden is dat in goede samenwerkingsrelaties je vaak al een zeker mandaat hebt. Bijvoorbeeld om iets uit te leggen, of om je eigen oplossingen naar voren te brengen.
Je hoeft dan niet (steeds) het mandaat te vragen om dat te doen, of voorzichtig te formuleren.
Je hoeft op dat moment niet actief op je – Oplossingsgerichte – tellen te letten.
Dus ben jij docent, doceer dan. Is het jouw taak om te beoordelen? Beoordeel dan. Ben jij de goede collega, geef dan gerust een keer een tip. En ben je sociaal werker of leidinggevende, denk dan mee over hoe iets anders kan.
Maar als je Oplossingsgericht hebt leren werken, weet je wel dat het niet slim is om dit altijd en zomaar te doen. Wil je de mensen om je heen steunen in hun autonomie en zelfrealisatie, dan is het soms handig je mond te houden (ja ja, ik heb niet gezegd dat het makkelijk is 😉). Of een goede Oplossingsgerichte vraag te stellen.
4. Oplossingsgericht? NU – EVEN – NIET !!
Al de mooie Oplossingsgerichte technieken terzijde…. We zijn ook gewoon mens en soms is de basishouding bij een ieder van ons wel eens ver te zoeken.
Dan heb je even geen zin om de ander ruimte te geven, de goede redenen in het gedrag te zien, of te luisteren.
Dat is dan even zo. PUNT! 😉
