Je project schiet niet op, het plan dat je met collega’s hebt gemaakt dreigt te mislukken, het is een bende thuis en je werkt te hard. Yep… iedereen zit wel eens in een of andere put. Soms is het prettig om – als je onderin die put zit – gewoon even flink om je heen te slaan, te schelden en te klagen. En er komt een punt waarop dat klaar is en jij, je student, je huisgenoten of je collega’s verder moeten of willen. Maar onze hersenen maken dat dan niet bepaald makkelijk. Die laten zich niet zomaar verleiden tot een zonniger standpunt. Je hebt daarvoor flink geschut nodig. Lees hier over het Oplossingsgerichte wapen om uit de put te komen!
Klagen
We kennen allemaal de verleiding van het klagen… Vooral als er éindelijk iemand naar je wil luisteren hoe stom/naar/idioot het allemaal is. Maar we herkennen ook allemaal dat blijven klagen, bijvoorbeeld op het werk door je collega’s, irritant kan zijn en alle energie kan opzuigen. Dit is een van de redenen waarom mensen vergaderen vaak vermoeiend vinden.
Bij klagen wordt benadrukt wat er niet goed is, en waarom dat een probleem is. Klagen is bijna per definitie probleemgericht. Klagen kan óók veel opleveren. Bijvoorbeeld herkenning bij elkaar van een gedeeld probleem (‘ik ben niet de enige!’), erkenning (‘wat naar voor je!’) en het opmerken of scherp blijven op een probleem (‘er wordt over geklaagd, daar moeten we wat aan doen’).
Zwarte bril
Maar klagen kan in de weg gaan zitten als we een probleem gaan oplossen. Als we uit een put omhoog willen krabbelen. Dan hebben we Oplossingsgerichte energie nodig! Dus: focus op wat we willen bereiken en wat al werkt. Daarvoor zetten we onze Oplossingsgerichte vragen in, om de situatie ten goede te gaan veranderen en vervolgens aan de slag te gaan.
En juist als we aan de slag gaan kan onze ‘zwarte bril’ in de weg gaan zitten. Onze hersenen hebben van nature een sterke focus op gevaren en risico’s, en houden een probleem daarom bij voorkeur stevig in het vizier. Dus als je bijvoorbeeld met collega’s een plan hebt gemaakt om achterstanden weg te werken, dan zien we vooral heel goed op welke momenten het mis gaat en er niets van dit plan terecht komt…
Oplossingsgerichte energie
Lang werd gedacht dat dit niet erg was: als je ziet wat er mis is, ben je gemotiveerd om er wat aan te doen. Maar de Oplossingsgerichte visie is anders: Oplossingsgerichte energie komt vanuit de gewenste situatie en wat al werkt, en dus niet vanuit wat er mis is.
Vanuit die denkwijze helpt het als we gaan zien wat er goed gaat en wat er in positieve zin aan het veranderen is. Hoe klein ook. Niet alleen om van daaruit weer moed te putten om verder te gaan, maar ook omdat we op die successen kunnen voortborduren. Wat werkte er precies? Hoe hebben we dat voor elkaar gekregen?
Roze microscoop
Dit zien gaat meestal niet vanzelf. Zit je op dit moment ergens in een put, dan is het soms hard werken om je ‘zwarte bril’ af te zetten. In de plaats daarvan pak je dan je ‘roze microscoop’. Dat is een metafoor die Cora Hagen van Solvitas jaren geleden bedacht omdat een spreekwoordelijke ‘roze bril’ wel positief kijkt maar veel te wazig is. Met een roze microscoop kun je ook hele kleine dingen zien die beter gaan èn je kunt heel precies bestuderen wat werkte. Wat deed ik toen anders? Hoe kwam ik op dat idee dat ik dat moest doen?
Misschien vind je deze roze manier van kijken nog te lastig. Heel begrijpelijk als de put er al lang is bijvoorbeeld…. Maak er dan in ieder geval een neutraal ‘noticing change’ van. Merk niet alleen op wat er mis gaat, maar onderzoek of er ook dingen waren die goed gingen. Dwing je hoofd daartoe. Zie ze, benoem ze, en deel dit met anderen.
- Maak met je collega’s een lijst wat er niet hoeft te veranderen. En stel vooral de vraag ‘Wat nog meer?’.
- Laat je student of werknemer 10 dingen noemen die in deze lastige tijd wèl goed gaan.
- Kijk niet alleen vooruit naar wat er nog moet veranderen, maar kijk af en toe terug en bespreek wat intussen gelukt is, hoe klein ook.
En hup, dan genereer je Oplossingsgerichte energie!
Succes en fijne dag!
Leuk als je deze tip deelt.
Zo help je anderen met informatie en worden wij beter gevonden 🙂
