Je hebt maar korte tijd voor je gesprek met je student, cliënt of medewerker. Of je hebt (te) weinig gesprekken die je met de ander kunt voeren. Hierbij wat Oplossingsgerichte tips voor korte gesprekken en korte trajecten.
Irene zei het al in haar blog; De Oplossingsgerichte aanpak is altijd gericht geweest op tijdbesparing. Een belangrijke vraag voor het ontstaan van deze aanpak was ‘Wat kunnen we weglaten?’. Niet alleen in het gesprek, maar ook over de gehele ‘behandeling’. Focus op minder èn kortere gesprekken dus. Oplossingsgericht werken heeft daarom zéker wat te bieden als je weinig tijd hebt.
Hierbij 4 tips:
1. Je kunt nooit sneller dan het mandaat of het contact
Insoo Kim Berg zei ‘If you want to go fast, go slow!’. Wij denken dat ze daarmee bedoelde, dat als je snel vorderingen wilt maken, je beter jezelf toch een beetje terug kan fluiten.
Het werkt namelijk het beste als je wèl genoeg tijd neemt voor wat belangrijk is in het begin: investeren in het contact, aansluiten op het mandaat dat de ander je geeft, en ook het geven van erkenning.
Onze – vaak stiekem aanwezige – dringende doelgerichte vraag ‘Wat is je probleem en wat ga je nou doen?!!’, moet dus echt nog even wachten! 😉
En die eerste ‘wat is je probleem’ mogen we al helemaal vergeten als we Oplossingsgericht aan de slag gaan. Dat scheelt tijd! 😊
Sla je contact, mandaat en erkenning over, dan kom je nergens. Sterker nog, je gaat waarschijnlijk zelfs achteruit omdat de ander afhaakt. Dus: if you want to go fast, go slow.
2. Gebruik de nuttigheidsvraag
Met de veelgestelde vraag ‘Hoe is het?’ verliezen we al snel tijd (en nodigt vaak uit tot ‘problemtalk’). En ja… dit lijkt misschien strijdig met tip 1 dat we eerst even contact moeten maken.
We zullen creatief moeten zijn om contact te maken zonder te vragen hoe het is.
Steve de Shazer vroeg, als hij iemand voor het eerst ontmoette, ‘How do you go about your day?’. Een soort ‘Wat doe je zoal?’ in het Nederlands. Het mooie is dat dit vaak informatie oplevert over wat de ander kan en belangrijk vindt. Belangrijke Oplossingsgerichte bronnen dus.
In veel settings (begeleiden van studenten e.d.) is een dergelijke vraag minder logisch misschien. Andere manieren om even kort contact te maken is toch een praatje over het weer, de koffie, het weekend, de reis etc… En misschien een grapje en natuurlijk je uitnodigende houding in algemene zin.
En dan kun je ‘m stellen.
‘We hebben vandaag 20 minuten. Wat zou dit gesprek voor jou zinvol maken?’
‘Je hebt een afspraak gemaakt met mij. Vertel, wat zou dit gesprek nuttig voor jou maken?’
‘Nu we nog een kwartiertje hebben… hoe zullen we die gebruiken op een manier die zinvol voor jou is?
Wil je je traject kort houden, gebruik dan ook tijdens je gesprek de nuttigheidsdrieslag:
– Is dit nuttig?
– Wat is nuttig?
– Hoe is dit bruikbaar voor hoe we verder gaan?
Zo zorg je dat het steeds nuttig blijft wat jullie samen aan het doen zijn.
3. Sluit héél goed aan bij wat de ander zegt
Hoe preciezer je werkt met wat de ander zegt, hoe korter het gesprek kan zijn. De ander hoeft jou dan niet uit te leggen hoe het zit of dat hij het zo niet bedoelde.
Dus gebruik de exacte eigen woorden van je gesprekspartner, en sluit met je vragen precies aan op waar de ander zit.
Ja maar wat als de ander in zijn verhaal àlle kanten op gaat? Dan is de Oplossingsgerichte samenvatting – waarin je veel onnodige info kunt weglaten – erg handig. Je noemt alleen wat je hebt gehoord over wat de ander WIL en wat er al WERKT. En dan gooi je de nuttigheidsvraag er nog eens in:
‘Gegeven dat dit allemaal speelt… wat zou ons gesprek vandaag voor jou zinvol maken?’
4. Luisteren en erkenning is (ook) zeer nuttig
Bij korte gesprekken is het ook belangrijk wat je norm dan eigenlijk is voor wat je in het gesprek wilt bereiken. We willen vaak helemaal tot ‘het gaatje’: een gemotiveerd persoon die met een kant en klaar en haalbaar actiepakketje de deur uit gaat.
Als we dat te graag willen, gaan we vaak te snel. Zie tip 1.
En de vraag is ook of dat de beste uitkomst is. Soms is gewoonweg heel goed naar de ander luisteren en het geven van heel goed aansluitende erkenning het allerbelangrijkste wat je kunt geven. De rest komt dan wel.
Of je komt tot een hele mooie omschrijving van het doel, helemaal ‘delicious’, en de rest komt dan wel.
Ik geloof dat het ook Insoo was die zei ‘Most happens between sessions’.
Oplossingsgerichte vragen werken ook door ná het gesprek. En als het gesprek ècht goed heeft aangesloten bij de ander, kan deze ander ook zèlf vaak verder.
Dus: je hoeft niet alle vragen en alle stappen af te werken. Volg het tempo van je gesprekspartner.
Succes!
p.s. Leuk als je ons blog wilt delen! Bijvoorbeeld op LinkedIn, zodat nog meer mensen met ons kennis kunnen maken.
